𝗠𝗜𝗟𝗙: 𝗡𝗔𝗡𝗔𝗡𝗔𝗧𝗜𝗟𝗜 𝗕𝗔𝗡𝗚 𝗕𝗨𝗢 𝗢 𝗠𝗔𝗬 𝗡𝗔𝗚𝗔𝗚𝗔𝗡𝗔𝗣 𝗡𝗔 𝗧𝗔𝗛𝗜𝗠𝗜𝗞 𝗡𝗔 𝗣𝗔𝗚𝗛𝗜𝗪𝗔𝗟𝗔𝗬?

Sa isang panahon kung kailan ang 𝗕𝗮𝗻𝗴𝘀𝗮𝗺𝗼𝗿𝗼 𝗧𝗿𝗮𝗻𝘀𝗶𝘁𝗶𝗼𝗻 𝗔𝘂𝘁𝗵𝗼𝗿𝗶𝘁𝘆 (𝗕𝗧𝗔) ay muling hinuhubog sa bagong yugto ng kanyang kasaysayan, isang mahalagang tanong ang bumabalot sa hanay ng 𝗠𝗼𝗿𝗼 𝗜𝘀𝗹𝗮𝗺𝗶𝗰 𝗟𝗶𝗯𝗲𝗿𝗮𝘁𝗶𝗼𝗻 𝗙𝗿𝗼𝗻𝘁 (𝗠𝗜𝗟𝗙).

𝗡𝗮𝗻𝗮𝗻𝗮𝘁𝗶𝗹𝗶 𝗯𝗮𝗻𝗴 𝗺𝗮𝘁𝗮𝘁𝗮𝗴 𝗮𝗻𝗴 𝗸𝗮𝗻𝗶𝗹𝗮𝗻𝗴 𝗽𝗮𝗴𝗸𝗮𝗸𝗮𝗶𝘀𝗮, 𝗼 𝗺𝗮𝘆 𝗻𝗮𝗴𝗮𝗴𝗮𝗻𝗮𝗽 𝗻𝗮𝗻𝗴 𝗵𝗶𝗻𝗱𝗶 𝗻𝗮𝗸𝗶𝗸𝗶𝘁𝗮𝗻𝗴 𝗽𝗮𝗴𝗯𝗮𝗯𝗮𝗴𝗼 𝘀𝗮 𝗸𝗮𝗻𝗶𝗹𝗮𝗻𝗴 𝗵𝗮𝗻𝗮𝘆?

𝗠𝗜𝗟𝗙 𝗖𝗘𝗡𝗧𝗥𝗔𝗟 𝗖𝗢𝗠𝗠𝗜𝗧𝗧𝗘𝗘: 𝗕𝗨𝗢𝗡𝗚 𝗦𝗨𝗣𝗢𝗥𝗧𝗔 𝗢 𝗕𝗔𝗕𝗔𝗟𝗔?

Kamakailan, inilabas ng 𝗠𝗜𝗟𝗙 𝗖𝗲𝗻𝘁𝗿𝗮𝗹 𝗖𝗼𝗺𝗺𝗶𝘁𝘁𝗲𝗲 𝗮𝘁 𝗕𝗮𝗻𝗴𝘀𝗮𝗺𝗼𝗿𝗼 𝗜𝘀𝗹𝗮𝗺𝗶𝗰 𝗔𝗿𝗺𝗲𝗱 𝗙𝗼𝗿𝗰𝗲𝘀 (𝗕𝗜𝗔𝗙) ang isang opisyal na pahayag ng suporta kay 𝗔𝗹 𝗛𝗮𝗷 𝗠𝘂𝗿𝗮𝗱 𝗘𝗯𝗿𝗮𝗵𝗶𝗺. Dito, walang pag-aalinlangang ipinahayag ng mga pangunahing Front Commanders at Base Commanders ng BIAF ang kanilang lubos na paniniwala sa kanyang pamumuno. Isang mensahe ng pagkakaisa, ngunit sa ilalim nito, hindi maiwasang mapansin ng iba ang isang hindi binibigkas na pangamba-𝗯𝗮𝗸𝗶𝘁 𝗸𝗮𝗶𝗹𝗮𝗻𝗴𝗮𝗻𝗴 𝗽𝗮𝗴𝘁𝗶𝗯𝗮𝘆𝗶𝗻 𝗮𝗻𝗴 𝗶𝘀𝗮𝗻𝗴 𝗯𝗮𝗴𝗮𝘆 𝗸𝘂𝗻𝗴 𝘄𝗮𝗹𝗮 𝗻𝗮𝗺𝗮𝗻𝗴 𝗯𝗮𝗻𝘁𝗮?

Dahil dito, lumitaw ang isang palaisipan: 𝗞𝘂𝗻𝗴 𝗯𝘂𝗼 𝗽𝗮 𝗿𝗶𝗻 𝗮𝗻𝗴 𝗠𝗜𝗟𝗙, 𝗯𝗮𝗸𝗶𝘁 𝘁𝗶𝗹𝗮 𝗺𝗮𝘆 𝗽𝗮𝗻𝗴𝗮𝗻𝗴𝗮𝗶𝗹𝗮𝗻𝗴𝗮𝗻𝗴 𝗹𝗶𝗻𝗮𝘄𝗶𝗻 𝗶𝘁𝗼 𝘀𝗮 𝗽𝘂𝗯𝗹𝗶𝗸𝗼?

𝗣𝗔𝗚𝗣𝗔𝗣𝗔𝗟𝗜𝗧 𝗡𝗚 𝗟𝗜𝗗𝗘𝗥𝗔𝗧𝗢 𝗦𝗔 𝗕𝗧𝗔: 𝗠𝗔𝗬 𝗣𝗔𝗧𝗔𝗞𝗔𝗥𝗔𝗡𝗚 𝗡𝗔𝗕𝗔𝗚𝗢?

Kasabay ng pagpapatibay ng suporta kay Ebrahim, isang mahalagang hakbang ang ginawa ng Malacañang-ang paghirang kay 𝗔𝗯𝗱𝘂𝗹𝗿𝗮𝗼𝗳 "𝗦𝗮𝗺𝗺𝘆 𝗚𝗮𝗺𝗯𝗮𝗿" 𝗠𝗮𝗰𝗮𝗰𝘂𝗮 bilang bagong𝗜𝗻𝘁𝗲𝗿𝗶𝗺 𝗖𝗵𝗶𝗲𝗳 𝗠𝗶𝗻𝗶𝘀𝘁𝗲𝗿 𝗻𝗴 𝗕𝗧𝗔. Si Macacua ay isang matagal nang lider ng MILF at isa sa pinakamalalapit na kaalyado ni Ebrahim.

Ngunit kung siya ay isang pinagkakatiwalaang kasamahan, 𝗯𝗮𝗸𝗶𝘁 𝗺𝗮𝘆 𝗺𝗴𝗮 𝘁𝗮𝗻𝗼𝗻𝗴 𝗸𝘂𝗻𝗴 𝗶𝘁𝗼 𝗮𝘆 𝗶𝘀𝗮𝗻𝗴 𝗻𝗼𝗿𝗺𝗮𝗹 𝗻𝗮 𝘁𝗿𝗮𝗻𝘀𝗶𝘀𝘆𝗼𝗻 𝗹𝗮𝗺𝗮𝗻𝗴, 𝗼 𝗶𝘀𝗮𝗻𝗴 𝘀𝗲𝗻𝘆𝗮𝗹𝗲𝘀 𝗻𝗴 𝗶𝘀𝗮𝗻𝗴 𝗺𝗮𝘀 𝗺𝗮𝗹𝗮𝗹𝗶𝗺 𝗻𝗮 𝗽𝗮𝗴𝗯𝗮𝗯𝗮𝗴𝗼 𝘀𝗮 𝗹𝗼𝗼𝗯 𝗻𝗴 𝗠𝗜𝗟𝗙 𝗹𝗲𝗮𝗱𝗲𝗿𝘀𝗵𝗶𝗽?

𝗔𝘆𝗼𝗻 𝗸𝗮𝘆 𝗢𝗣𝗔𝗣𝗥𝗨 𝗦𝗲𝗰𝗿𝗲𝘁𝗮𝗿𝘆 𝗖𝗮𝗿𝗹𝗶𝘁𝗼 𝗚𝗮𝗹𝘃𝗲𝘇, 𝗻𝗼𝗼𝗻 𝗽𝗮𝗻𝗴 𝟮𝟬𝟮𝟮 𝗻𝗮𝗶𝘀 𝗻𝗶 𝗣𝗮𝗻𝗴𝘂𝗹𝗼𝗻𝗴 𝗙𝗲𝗿𝗱𝗶𝗻𝗮𝗻𝗱 𝗠𝗮𝗿𝗰𝗼𝘀 𝗝𝗿. 𝗻𝗮 𝗶𝘁𝗮𝗹𝗮𝗴𝗮 𝘀𝗶 𝗠𝗮𝗰𝗮𝗰𝘂𝗮 𝘀𝗮 𝗽𝗼𝘀𝗶𝘀𝘆𝗼𝗻𝗴 𝗶𝘁𝗼. 𝗡𝗴𝘂𝗻𝗶𝘁 𝗶𝗺𝗯𝗲𝘀 𝗻𝗮 𝘁𝗮𝗻𝗴𝗴𝗮𝗽𝗶𝗻 𝗶𝘁𝗼 𝗻𝗼𝗼𝗻, 𝗻𝗮𝗴𝗯𝗶𝗴𝗮𝘆-𝗱𝗮𝗮𝗻 𝘀𝗶𝘆𝗮 𝗸𝗮𝘆 𝗘𝗯𝗿𝗮𝗵𝗶𝗺 𝘂𝗽𝗮𝗻𝗴 𝗶𝗽𝗮𝗴𝗽𝗮𝘁𝘂𝗹𝗼𝘆 𝗮𝗻𝗴 𝗽𝗮𝗺𝘂𝗺𝘂𝗻𝗼 𝘀𝗮 𝗕𝗮𝗻𝗴𝘀𝗮𝗺𝗼𝗿𝗼 𝗴𝗼𝘃𝗲𝗿𝗻𝗮𝗻𝗰𝗲.

Ngunit ngayong 2025, 𝗯𝗮𝗸𝗶𝘁 𝗯𝗶𝗴𝗹𝗮 𝗻𝗮𝗻𝗴 𝗻𝗮𝗴𝗯𝗮𝗴𝗼 𝗮𝗻𝗴 𝗶𝗵𝗶𝗽 𝗻𝗴 𝗵𝗮𝗻𝗴𝗶𝗻? 𝗜𝘁𝗼 𝗯𝗮 𝗮𝘆 𝗶𝘀𝗮𝗻𝗴 𝗽𝗹𝗮𝗻𝗮𝗱𝗼𝗻𝗴 𝗵𝗮𝗸𝗯𝗮𝗻𝗴 𝗺𝘂𝗹𝗮 𝘀𝗮 𝗹𝗼𝗼𝗯, 𝗼 𝗶𝘀𝗮𝗻𝗴 𝘁𝗮𝗵𝗶𝗺𝗶𝗸 𝗻𝗮 𝗲𝘀𝘁𝗿𝗮𝘁𝗲𝗵𝗶𝘆𝗮 𝗺𝘂𝗹𝗮 𝘀𝗮 𝗹𝗮𝗯𝗮𝘀?

𝗠𝗜𝗟𝗙: 𝗧𝗔𝗛𝗜𝗠𝗜𝗞 𝗡𝗔 𝗣𝗔𝗚𝗞𝗔𝗞𝗔𝗜𝗦𝗔 𝗢 𝗣𝗔𝗣𝗔𝗟𝗔𝗣𝗜𝗧 𝗡𝗔 𝗣𝗔𝗚𝗞𝗔𝗪𝗔𝗧𝗔𝗞?

Mula sa labas, tila nananatiling matibay ang pagkakaisa ng MILF. Ngunit kung titignan nang mas malalim, may isang hindi maitatangging tanong may hinahandang bagong direksyon ba para sa Bangsamoro na hindi pa hayagang ipinapaliwanag sa publiko?

𝗗𝗮𝗹𝗮𝘄𝗮 𝗹𝗮𝗻𝗴 𝗮𝗻𝗴 𝗺𝗮𝗮𝗮𝗿𝗶𝗻𝗴 𝘀𝗮𝗴𝗼𝘁 𝗱𝗶𝘁𝗼:

𝟭. 𝗜𝘀𝗮𝗻𝗴 𝗽𝗮𝗴𝗽𝗮𝗽𝗮𝗹𝗮𝗸𝗮𝘀 𝗹𝗮𝗺𝗮𝗻𝗴 𝗶𝘁𝗼 𝗻𝗴 𝗵𝗮𝗻𝗮𝘆 𝗻𝗴 𝗠𝗜𝗟𝗙 𝗶𝘀𝗮𝗻𝗴 𝘀𝗲𝗻𝘆𝗮𝗹𝗲𝘀 𝗻𝗮 𝗸𝗮𝗵𝗶𝘁 𝗺𝗮𝘆 𝗽𝗮𝗴𝗯𝗮𝗯𝗮𝗴𝗼, 𝘀𝗼𝗹𝗶𝗱 𝗽𝗮 𝗿𝗶𝗻 𝗮𝗻𝗴 𝗸𝗮𝗻𝗶𝗹𝗮𝗻𝗴 𝗽𝗮𝗴𝘀𝗮𝘀𝗮𝗺𝗮.

𝟮. 𝗢 𝗶𝘀𝗮𝗻𝗴 𝗵𝗶𝗻𝗱𝗶 𝗶𝗻𝗮𝗮𝗺𝗶𝗻 𝗻𝗮 𝗽𝗮𝗴𝗯𝗮𝗯𝗮𝗴𝗼 𝗻𝗴 𝗹𝗶𝗱𝗲𝗿𝗮𝘁𝗼 𝘂𝗻𝘁𝗶-𝘂𝗻𝘁𝗶𝗻𝗴 𝘁𝗶𝗻𝘂𝘁𝘂𝗹𝗮𝗸 𝗮𝗻𝗴 𝗯𝗮𝗴𝗼𝗻𝗴 𝗵𝗲𝗻𝗲𝗿𝗮𝘀𝘆𝗼𝗻 𝗻𝗴 𝗠𝗜𝗟𝗙 𝗹𝗲𝗮𝗱𝗲𝗿𝘀 𝘂𝗽𝗮𝗻𝗴 𝗹𝘂𝗺𝗶𝗽𝗮𝘁 𝘀𝗮 𝗶𝗯𝗮𝗻𝗴 𝗱𝗶𝗿𝗲𝗸𝘀𝘆𝗼𝗻.

𝗜𝗦𝗔𝗡𝗚 𝗕𝗔𝗚𝗢𝗡𝗚 𝗬𝗨𝗚𝗧𝗢 𝗡𝗚 𝗕𝗔𝗡𝗚𝗦𝗔𝗠𝗢𝗥𝗢?

Sa huli, ang kasaysayan mismo ang huhusga kung ang mga hakbang na ito ay bahagi lamang ng isang organisadong transisyon ng kapangyarihan o isang maingat na inilulutong pagbabago na maaaring humantong sa pagkakawatak-watak ng MILF.

𝗔𝗻𝗴 𝘁𝗮𝗻𝗼𝗻𝗴 𝗻𝗴𝗮𝘆𝗼𝗻: 𝗧𝘂𝗻𝗮𝘆 𝗯𝗮𝗻𝗴 𝗻𝗮𝗻𝗮𝗻𝗮𝘁𝗶𝗹𝗶 𝗮𝗻𝗴 𝘁𝗶𝘄𝗮𝗹𝗮 𝗻𝗴 𝗠𝗜𝗟𝗙 𝗹𝗲𝗮𝗱𝗲𝗿𝘀 𝘀𝗮 𝗶𝘀𝗮’𝘁 𝗶𝘀𝗮, 𝗼 𝗺𝗮𝘆 𝘂𝗻𝘁𝗶-𝘂𝗻𝘁𝗶𝗻𝗴 𝗹𝘂𝗺𝗮𝗹𝗮𝘄𝗮𝗸 𝗻𝗮 𝗮𝗴𝘄𝗮𝘁 𝘀𝗮 𝗸𝗮𝗻𝗶𝗹𝗮𝗻𝗴 𝗵𝗮𝗻𝗮𝘆?

𝗔𝗻𝗼 𝘀𝗮 𝘁𝗶𝗻𝗴𝗶𝗻 𝗺𝗼? 𝗠𝗮𝘆 𝗻𝗮𝗴𝗯𝗮𝗯𝗮𝗴𝗼𝗻𝗴 𝗱𝗶𝗿𝗲𝗸𝘀𝘆𝗼𝗻 𝗯𝗮 𝘀𝗮 𝗕𝗮𝗻𝗴𝘀𝗮𝗺𝗼𝗿𝗼 𝗴𝗼𝘃𝗲𝗿𝗻𝗮𝗻𝗰𝗲, 𝗼 𝗶𝘁𝗼’𝘆 𝘀𝗶𝗺𝗽𝗹𝗲𝗻𝗴 𝗲𝗯𝗼𝗹𝘂𝘀𝘆𝗼𝗻 𝗹𝗮𝗺𝗮𝗻𝗴 𝗻𝗴 𝗸𝗮𝗻𝗶𝗹𝗮𝗻𝗴 𝗽𝗮𝗺𝘂𝗺𝘂𝗻𝗼?