Date Published: March 19, 2025

𝗨𝗕𝗝𝗣: 𝗠𝗔𝗬 𝗣𝗔𝗚𝗞𝗔𝗞𝗔𝗪𝗔𝗧𝗔𝗞-𝗪𝗔𝗧𝗔𝗞? 𝗔𝗡𝗢 𝗔𝗡𝗚 𝗞𝗜𝗡𝗔𝗕𝗨𝗞𝗔𝗦𝗔𝗡 𝗡𝗚 𝗕𝗔𝗡𝗚𝗦𝗔𝗠𝗢𝗥𝗢?

𝗕𝗮𝗻𝗴𝘀𝗮𝗺𝗼𝗿𝗼 𝗔𝘂𝘁𝗼𝗻𝗼𝗺𝗼𝘂𝘀 𝗥𝗲𝗴𝗶𝗼𝗻 𝗶𝗻 𝗠𝘂𝘀𝗹𝗶𝗺 𝗠𝗶𝗻𝗱𝗮𝗻𝗮𝗼 (𝗕𝗔𝗥𝗠𝗠) – Lumalakas ang usapin ng politika sa rehiyon matapos ang hindi inaasahang pagpapalit ng Interim Chief Minister (ICM) mula kay 𝗔𝗵𝗼𝗱 "𝗠𝘂𝗿𝗮𝗱" 𝗘𝗯𝗿𝗮𝗵𝗶𝗺 patungo kay 𝗔𝗯𝗱𝘂𝗹𝗿𝗮𝗼𝗳 "𝗦𝗮𝗺𝗺𝘆 𝗚𝗮𝗺𝗯𝗮𝗿" 𝗠𝗮𝗰𝗮𝗰𝘂𝗮. Dahil dito, nagkaroon ng espekulasyon na nagkakaroon ng hindi pagkakaunawaan sa hanay ng United Bangsamoro Justice Party (UBJP) at Moro Islamic Liberation Front (MILF)-mga grupong matagal nang nagsusulong ng kapayapaan at kaunlaran sa Bangsamoro.
Habang nananatili ang UBJP bilang pinakamalakas na partidong pampulitika sa rehiyon, ang usapin ng hidwaan sa hanay ng mga pangunahing lider nito ay nagbubunsod ng mga tanong kung nananatili pa rin itong solidong pwersa o unti-unting humihina.
Sa loob ng maraming taon, ang UBJP ang nagsilbing opisyal na partidong pampulitika ng MILF, at naging pangunahing instrumento sa pamumuno ng BARMM. Subalit, matapos ang pagpapalit ng liderato, lumitaw ang mga katanungan:
• 𝘽𝙖𝙠𝙞𝙩 𝙣𝙖𝙥𝙖𝙡𝙞𝙩𝙖𝙣 𝙨𝙞 𝙀𝙗𝙧𝙖𝙝𝙞𝙢 𝙗𝙞𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙄𝘾𝙈 𝙠𝙪𝙣𝙜 𝙢𝙖𝙩𝙞𝙗𝙖𝙮 𝙖𝙣𝙜 𝙠𝙖𝙣𝙞𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙨𝙖𝙢𝙖𝙝𝙖𝙣?
• 𝙈𝙖𝙮 𝙡𝙞𝙝𝙞𝙢 𝙗𝙖𝙣𝙜 𝙝𝙞𝙣𝙙𝙞 𝙣𝙖𝙥𝙖𝙜𝙠𝙖𝙨𝙪𝙣𝙙𝙪𝙖𝙣 𝙨𝙖 𝙡𝙤𝙤𝙗 𝙣𝙜 𝙐𝘽𝙅𝙋 𝙖𝙩 𝙈𝙄𝙇𝙁 𝙡𝙚𝙖𝙙𝙚𝙧𝙨𝙝𝙞𝙥?
• 𝙉𝙖𝙜𝙠𝙖𝙧𝙤𝙤𝙣 𝙗𝙖 𝙣𝙜 𝙞𝙧𝙞𝙣𝙜𝙖𝙣 𝙨𝙖 𝙥𝙖𝙜𝙞𝙩𝙖𝙣 𝙣𝙜 𝙢𝙜𝙖 𝙥𝙖𝙣𝙜𝙪𝙣𝙖𝙝𝙞𝙣𝙜 𝙡𝙞𝙙𝙚𝙧 𝙣𝙖 𝙢𝙖𝙖𝙖𝙧𝙞𝙣𝙜 𝙝𝙪𝙢𝙖𝙣𝙩𝙤𝙣𝙜 𝙨𝙖 𝙥𝙖𝙜𝙠𝙖𝙠𝙖𝙬𝙖𝙩𝙖𝙠-𝙬𝙖𝙩𝙖𝙠?

Ayon sa ilang tagasuporta ng UBJP, kung hindi agad mareresolba ang mga usaping ito, maaaring magkaroon ng negatibong epekto sa partido at sa kinabukasan ng BARMM. May ilan nang nagsasabing ito na ang tamang panahon para pag-isipan kung dapat manatili ang suporta sa UBJP o kung may mas mainam na alternatibo para sa mas matatag na pamamahala sa Bangsamoro.

Sa gitna ng mga espekulasyon sa loob ng UBJP, lumalakas naman ang panawagan para sa isang alternatibong pampulitikang alyansa-ang Bangsamoro Grand Coalition (BGC).
Ayon sa ilang tagasubaybay ng politika sa BARMM, kung magpapatuloy ang hindi pagkakaunawaan sa hanay ng UBJP at MILF, maaaring maging mahirap para sa kanila na mapanatili ang tiwala ng publiko. Dahil dito, may mga nagsusulong na dapat nang tingnan ng mga Bangsamoro ang ibang partido, tulad ng BGC, na maaaring magbigay ng mas inklusibong pamamahala at mas matatag na direksyon para sa rehiyon.
"𝙆𝙪𝙣𝙜 𝙬𝙖𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙜𝙠𝙖𝙠𝙖𝙞𝙨𝙖 𝙨𝙖 𝙥𝙖𝙢𝙪𝙣𝙪𝙖𝙣 𝙣𝙜 𝙐𝘽𝙅𝙋, 𝙥𝙖𝙖𝙣𝙤 𝙣𝙖𝙩𝙞𝙣 𝙢𝙖𝙨𝙞𝙨𝙞𝙜𝙪𝙧𝙤𝙣𝙜 𝙢𝙖𝙮 𝙢𝙖𝙡𝙞𝙣𝙖𝙬 𝙨𝙞𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙙𝙞𝙧𝙚𝙠𝙨𝙮𝙤𝙣 𝙥𝙖𝙧𝙖 𝙨𝙖 𝙖𝙩𝙞𝙣𝙜 𝙢𝙜𝙖 𝙢𝙖𝙢𝙖𝙢𝙖𝙮𝙖𝙣? 𝙈𝙖𝙨 𝙢𝙖𝙞𝙣𝙖𝙢 𝙣𝙖 𝙨𝙪𝙥𝙤𝙧𝙩𝙖𝙝𝙖𝙣 𝙖𝙣𝙜 𝙞𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙖𝙡𝙮𝙖𝙣𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙢𝙖𝙮 𝙠𝙤𝙣𝙠𝙧𝙚𝙩𝙤𝙣𝙜 𝙥𝙡𝙖𝙣𝙤 𝙥𝙖𝙧𝙖 𝙨𝙖 𝘽𝙖𝙣𝙜𝙨𝙖𝙢𝙤𝙧𝙤 𝙠𝙖𝙮𝙨𝙖 𝙢𝙖𝙣𝙖𝙩𝙞𝙡𝙞 𝙨𝙖 𝙞𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙧𝙩𝙞𝙙𝙤𝙣𝙜 𝙢𝙖𝙮 𝙝𝙞𝙙𝙬𝙖𝙖𝙣," 𝙖𝙮𝙤𝙣 𝙨𝙖 𝙞𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙥𝙤𝙡𝙞𝙩𝙞𝙘𝙖𝙡 𝙖𝙣𝙖𝙡𝙮𝙨𝙩 𝙨𝙖 𝙧𝙚𝙝𝙞𝙮𝙤𝙣.

Habang patuloy na minamanmanan ng publiko ang sitwasyon, umaasa ang maraming Bangsamoro na matutuldukan ang anumang hidwaan sa loob ng UBJP at MILF.
✅ Mananatili ba ang UBJP bilang pangunahing partidong pampulitika ng Bangsamoro, o unti-unti na itong humihina dahil sa panloob na hindi pagkakaunawaan?
✅ Mas mainam bang pagtuunan ng pansin ang isang bagong alyansa, tulad ng BGC, upang matiyak ang isang mas matatag na pamahalaan para sa BARMM?
✅ Ano ang magiging epekto nito sa nalalapit na parliamentary elections sa rehiyon?

Sa darating na halalan, nasa kamay ng mamamayang Bangsamoro ang desisyon kung sino ang tunay na dapat nilang suportahan. Mananatili ba sila sa isang partidong may hindi pagkakaunawaan, o pipiliin nila ang isang bagong alyansa na maaaring magbigay ng mas matatag at inklusibong kinabukasan para sa Bangsamoro Homeland?